رونق کتابخوانی در مدارس حاشیه شهر به همت کتابداران کتابخانه حرم مطهر رضوی
مطالعه هدفمند نیازمند داشتن مهارتهایی است که برای کسب آن میبایست خود را به فنون و مهارتهایی تجهیز کنیم.
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی که مطالعه هدفمند را خط مشی فعالیتهای خود قرار داده است در این راستا برنامههای منظمی را تبیین کرده و در کنار ارائه خدمات و روزآمدسازي اطلاعات براي همگامي با تغييرات نوين و رفع نياز مراجعان، به اجرای آن اقدام کرده است.
حجت الاسلام و المسلمین سیدجلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، اجراي فعاليتهاي متنوع برای جذب مخاطبان بيشتر به كتابخانهها، ارائه آموزش های غیرمستقیم و اشاعه فرهنگ كتابخواني و مطالعه هدفمند را از جمله برنامه های بلند مدت این سازمان توصیف کرد که به منظور تاثیرگذاری به عنوان قطب فرهنگی در میان کتابخانه های شهر مقدس مشهد و ساير نقاط كشور برای رفع نیاز مراجعان برنامه ریزی شده که با استقبال قابل توجه مراکز هدف مواجه بوده است.
*پاتوق فرهنگی*
وی در این خصوص به برنامه واحد ترويج فرهنگ مطالعه با عنوان پاتوق فرهنگی اشاره کرد و گفت: برنامههای این بخش بر مبنای دو شعار از 5 اصل مهم در حوزه کتابداری بین المللی برنامه ریزی شده است که زمینهساز معرفی کتاب متناسب و اثر گذار برای خواننده میشود.
وی، «هرخوانده کتابش» را یکی از این شعارها خواند که در بخش کتاب درمانی قرار میگیرد و به فراخور نیاز هر فرد کتاب خاص مشاوره درمانی معرفی میشود و بر پایه شعار «هر کتابی خوانندهاش» بهترین و جدیدترین کتابها از جمله کتابهای تقریظ رهبری، کتاب کسب مهارت های فردی و اجتماعی، علمی که با همراهی کارگروه انتخاب میشود در قالب زنگ کتاب و در محافل مختلف اجتماعی معرفی میشود.
وی افزود: با توجه به عدم امکان حضور برخی مخاطبان در کتابخانه، رفتن به مراکزی همچون خانه سالمندان، مرکز دختران آفتاب، مراکز نگهداری کودکان بدسرپرست و بیسرپرست و زنان رانده شده از جامعه در دستور این واحد قرار دارد تا با معرفی منابع متناسب، زاویه دید این افراد به زندگی را تغییر داده و ذهنشان توانمند شود.
*منبر کتاب*
وی برنامه منبرکتاب را یکی از روشهای ارائه منابع مفید به مخاطبان عنوان کرد و در توضیح آن افزود: روحانیون برخی مساجد که تا کنون در آن اجرای برنامه زنگ کتاب داشتیم با ما همراه هستند و کتابهایی را از ما دریافت کرده و در برنامههای خود به معرفی آن اقدام میکنند.
همچنین برای مخاطبان ایشان در گروه سنیهای مختلف کتابهای متناسب به ایشان معرفی و ارجاع داده میشود. در واقع این مستند صحبت کردن آموزهای برای عموم مخاطبان است تا در صحبتهای خود استناد به منابع را در نظر داشته باشند.
*جرعه کتاب*
مدارس، اتاق انتظار پزشکان و بسیاری اماکن هستند که بنابر اقتضائات کاری فرصتهایی به بطالت میگذرد. برای این شرایط کتابهای کوچکی با عنوان جرعه کتاب طراحی شده که طی مدت کوتاه قابل مطالعه است.
وی این روش را دیگر اقدام دفتر ترویج امور فرهنگی کتابخانه رضوی در ارائه اطلاعات مستند عنوان کرد که به این طریق کمکم باعث گرایش افراد به کتاب و کتابخانه شده و آشتی با کتاب ایجاد میشود.
*مناطق کم برخوردار اولویت فعالیت های فرهنگی*
قصه گویی همراه با لباس قصه و استفاده از ابزاری همچون کامی شیبا (کاغذ و نقاشی) راهکاری برای بیدار کردن ذهن خلاق و جذب کودک به کتاب و تورق آن است که این اتفاق در کتابخانههای آستان قدس رضوی به
همت خود کتابداران و بدون استفاده از بودجهای خاص در حال انجام است.
حسینی، به برگزاری برنامه زنگ کتاب در مدارس و مراکز آموزشی به عنوان یکی از مطالبات و تاکیدات مقام معظم رهبری نام برد که ایشان از برگزاري يك زنگ به نام زنگ كتاب در مدارس به عنوان آرزوي خود نام بردهاند.
وی در این خصوص به برگزاری برنامه در مدرسه حیات طیبه سردار سلیمانی در منطقه کم برخوردار مشهد اشاره کرد که بنا به گفته مدیر این مدرسه خانم سیفی، همراهی کتابخانه آستان قدس رضوی با این مجموعه آموزشی و برگزاری برنامه هایی همچون اولین کتاب دست ساز من، برگزاری مسابقه فرهنگی و کتابخوانی، مسابقه حفظ سوره های قرآن، خوانش کتاب، زنگ کتاب و اهدای کتاب به کتابخانه همراه با تجهیز آن، خلاقیت ذهنی دانش آموزان را به همراه داشته است.
حسینی تصریح کرد: بر این باوریم که شهروندانی که در کودکی برای دانایی و دانستن می خوانند ، در آینده نسلی دلسوز و مسئولیت پذیر در برابر خانواده، اطرافیان و کشور خود خواهند شد و بر این اساس کتاب را به عنوان رسانه قالب به عنوان یک کالای ملموس، قابل اعتماد در برابر اغواگری و هوچی گری های فضای مجازی به مخاطبان خود که غالبا کودکان، نوجوانان و جوانان هستند معرفی کنیم.
*فعالیت های حوزه ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب*
رئیس سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ضمن تشریح عملکرد فعالیت حوزه ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب، انجام فعاليتهاي كتاب درماني به صورت حضوری و مجازی در قالب برگزاري جلسات مشاوره گروهي با رويكرد ديني، كارگاههاي مشاوره تحصيلي و آموزش شيوههاي مطالعه و جلسات مشاوره فردي رايگان براي اعضاي كتابخانهها را بخشی از اقدامات این بخش عنوان کرد.
وی، جلسات حضوری و مجازی زنگ كتاب، نقد و بررسي ادبي شمس و خوانش متون كهن فارسي و ادبيات دفاع مقدس، نمايشگاههاي كتاب، برگزاري مسابقات مختلف از جمله نقاشي، شعر، قصه، حفظ قرآن و كتابخواني، ايجاد كانال و توليد و انتشار محتوا و محصولات فرهنگي در پيام رسان هاي داخلي و خارجي با عنوان كانال پاتوق فرهنگي از دیگر اقدامات این بخش برشمرد.