
در روز 9 اردیبهشتماه سال ۱۳۱۰ شمسی، نخستین شعبه بانک ملّی ایران در شهر کاشان آغاز به کار کرد. کاشان، بهواسطه پیشینه پربار تاریخی، موقعیت جغرافیایی ممتاز و نقش دیرپای آن در تجارت و تولید، همواره یکی از مراکز اصلی مبادلات اقتصادی ایران بهشمار میرفته است. از رونق بازارهای آن در قرون گذشته تا گسترش ارتباطات بازرگانی در دوره قاجار، نیاز به ایجاد نهادهای مالی ملی، همواره احساس میشد.
در دوره قاجار، با رونق صنعت فرش، نساجی، رنگرزی و گسترش تجارت با شهرهایی همچون تبریز، مشهد، کلکته و باکو، تجار کاشانی به یکی از فعالترین گروههای اقتصادی کشور بدل شدند. افزایش حجم دادوستد، ضرورت ایجاد نهادهای مالی رسمی را آشکار ساخت.
با تأسیس بانک ملّی ایران در سال ۱۳۰۷ شمسی، امیدها برای ایجاد یک نهاد مالی ملی، مستقل و مردمی جان گرفت. در پی تلاشها و مکاتبات گسترده حاکم و بزرگان و تجار کاشان، در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۱۰ شمسی، شعبه بانک ملّی در کاشان تأسیس شد.
نخستین محل این شعبه، کاروانسرای امینالدوله بود؛ بنایی شاخص در قلب بازار کاشان که مرکز رفتوآمد تجار و فعالان اقتصادی بود. اما در پی افزایش حجم فعالیتهای بانکی، به سرای توتونچی – که بعدها به «سرای شیر» شهرت یافت – منتقل شد. این سرا بهواسطه نصب دو مجسمه شیر در ورودی آن و شباهت به معماری بانک ملّی مرکزی تهران، نزد مردم از جایگاه ویژهای برخوردار شد.
🖊محمد علی حیدری