بررسی کتاب مدیریت آب

نشست بررسی و تحلیل کتاب «مدیریت آب؛ منابع و کاربردها» به همت اندیشگاه رضوی در کتابخانه مرکزی بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) برگزار شد.

بیست و دومین نشست اندیشگاه رضوی با حضور کامران داوری، رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد و جمعی از کارشناسان، محققان و خادمیاران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، شنبه، 20 مردادماه 1403، در تالار کنفرانس کتابخانه مرکزی این آستان مقدس برپا شد.

در این نشست، رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: کتاب مدیریت آب؛ منابع و کاربردها، در ۱۵ فصل تدوین و در سال جاری توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، منتشر شده است.

کامران داوری افزود: ‌بی‌تردید پندآموزی از ناکامی‌های گذشته، این نتیجه را به دست می‌دهد که حل مشکل آب، نیازمند شوریدن بر روش‌های گذشته در مدیریت آب کشور و اتخاذ رویکردهای نو و توجه به مباحث جدید است.
وی گفت: باید پذیرفت که گسترده‌شدن دخالت انسان در یک قرن اخیر، اثرات منفی بر منابع آب داشته و پایایی این سیستم‌ها را دچار مخاطره کرده است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: همچنین اثرات مثبت و منفی تصمیم‌گیری‌های مدیریتی برای توسعه‌های اجتماعی- اقتصادی، به‌طور مستقیم بر سیستم‌های طبیعی بازتاب می‌یابد.

وی ادامه داد: مدیریت آب برای حفظ پایایی سیستم منابع- مصارف آب و (یا بازیابی پایایی آن)، نیازمند شناسایی زودهنگام این پیشرانه‌ها و واکنش نشان دادن به موقع و متناسب نسبت به آن‌ها است. دراین‌میان، واکنش با تدوین هوشمندانه قواعد و برنامه‌های واقع‌گرانه ممکن می‌شود.

داوری افزود: اثربخشی آن‌ها نیز تابع تناسب و کفایت این قواعد و تبعیت بخش انسانی اعم از مسئولین، آب‌بران و…، از آن‌ها است؛ که بی‌شک نیازمند توجه به منابع عموم گروداران اعم از مسئولین، ذینفعان و علاقه‌مندان به‌ویژه مشارکت دادن کنشگران کلیدی در فرآیند تصمیم‌گیری و سیاستگذاری است.

اهمیت نظام پایش در مدیریت آب

در ادامه، سخنران نشست تصریح کرد: مدیریت آب برای هدایت برنامه‌های خود در دستیابی به اصلاح و یا تعدیل سیستم، نیازمند یک نظام پایش و ارزیابی در هر دو بُعد عملیاتی و راهبردی است تا به کمک آن بتواند به‌طور مستمر پیشرفت اقدامات و همچنین مثمربودن آن‌ها را سنجش کند.

وی گفت: امروزه در ایران باید بر مفاهیم و اهمیت پایش و ارزیابی و بیش از آن بر نقش اصولی سنجش و داده در مدیریت تأکید شود، زیرا برای مدیریت یکپارچه آب، نظام پایش و ارزیابی، نقش حیاتی دارد.

داوری ادامه داد: برای تضمین پایایی به رسمیت شناخته‌شدن دو مورد؛ اعم از تعیین و تحویل حقابه اکوسیستم از آب تجدیدپذیر و عدم قطعیت برآوردهای آینده ناشی از تغییر اقلیم تحولات اقتصادی و رشد جمعیت، ضروری است.

وی بیان کرد: دراین‌میان، باید به سه اصل؛ توسعه عمودی کشاورزی و افزایش بهره‌وری این بخش، مدیریت جامع تقاضای آب با توجه به نقش مردم و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی و تبعیت بدون استثناء تمامی سیاست‌های مرتبط از آن، پایبند بود.

در پایان این نشست نیز برخی از حاضران به بیان دیدگاه‌های خود درباره کتاب و پرسش‌های مرتبط با مدیریت آب به‌ویژه در شهر مشهد پرداختند که توسط رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد پاسخ داده شد. همچنین علی‌اصغر محکی، دکترای علوم ارتباطات و روابط بین‌الملل، به‌عنوان کارشناس در این نشست حضور داشت.

گفتنی است، کتاب «مدیریت آب؛ منابع و کاربردها» توسط کامران داوری با همکاری امیر اسلامی، حمید عمرانیان خراسانی، هاشم درخشان و محمد سالاریان، نوشته شده است.

انواع علم در نقل تاریخ

در این مراسم، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی شریعتی‌تبار، مدیر گروه انقلاب و تمدن اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی نیز با اشاره به اهمیت روایتگری و نقل تاریخ و خبر در آینده بشر، اظهار کرد: عدالت، صداقت و امانتداری، از جمله ویژگی‌ها برای بیان تاریخ و نقل اخبار است.

وی با بیان اینکه نقل احادیث و روایات نیز به یک معنا خبرنگاری است، ادامه داد: در حدیث‌نگاری و نقل تاریخ و خبر، دو علم «رجال» و «درایه» مطرح است.

شریعتی‌تبار گفت: در علم رجال، راویان یک حدیث یا جریان تاریخی با بهره‌گیری از ویژگی‌های مذکور همچون عدالت، صداقت و…، ارزیابی می‌شود و دانشی گسترده است. در علم درایه نیز از نظر محتوا و مضمون بررسی می‌شود که احادیث و روایات چه تناسبی با یکدیگر دارد.

وی ادامه داد: در بحث نقل تاریخ یا کلیت تاریخ نیز سه دانش و علم به تعبیر شهید مطهری وجود دارد که می‌توان به تاریخ نقلی، تاریخ علمی-تحلیلی یا عقلی و فلسفه تاریخ، اشاره کرد.

مدیر گروه انقلاب و تمدن اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی دراین‌خصوص بیان کرد: در تاریخ نقلی، بدون تجزیه و تحلیل، فقط تاریخ نقل می‌شود و فرد امانتداری باید راوی تاریخ باشد تا آن را بدون حدس و گمان و تحریف، منتقل کند.

وی افزود: در تاریخ علمی- تحلیلی، علاوه بر نقل تاریخ، ارتباطات بین حوادث نیز بررسی و بیان می‌شود. فلسفه تاریخ نیز نگاهی کلی و فلسفی به تاریخ دارد.

نقش حضرت زینب (س) در انتقال پیام کربلا

در ادامه، شریعتی‌تبار تأکید کرد: حضور اهل بیت امام حسین (ع) در واقعه کربلا، طبق برنامه طراحی شده الهی بوده، به عبارتی، هدفمند بوده است. در واقع، اگر اهل بیت این امام بزرگوار در کربلا حضور نداشتند، پیام این واقعه به درستی به مردم آن زمان و نسل‌های آینده منتقل نمی‌شد.

وی گفت: به‌طور مثال، «عقبه بن سمعان» که یکی از غلامان امام حسین (ع) بود و در واقعه کربلا، مجروح و اسیر شد، را می‌توان یکی از خبرنگاران واقعه کربلا دانست.

مدیر گروه انقلاب و تمدن اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به دو خطبه حضرت زینب (س) در بازار کوفه و مجلس یزید در شام، خاطرنشان کرد: این بانوی بزرگ اسلام، باید الگوی ما در جهاد تبلیغ قرار گیرند.

گفتنی است، در پایان این مراسم رونمایی نیز به مناسبت فرارسیدن روز خبرنگار، از سوی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با اعطای هدیه‌ای به رسم یادبود از تنی چند از اصحاب رسانه مشهدمقدس، تقدیر شد.